Học sinh lớp 11 Trường Nguyễn Siêu nghiên cứu giải pháp phòng ngừa sỏi thận từ cây cam thảo đất

14:59 07/11/2025

Vừa qua, đề tài nghiên cứu liên quan đến giải pháp phòng ngừa sỏi thận từ cây cam thảo đất của hai học sinh Lương Bảo Chi và Lương Bảo Châu (lớp 11AS0) đã vượt qua vòng cấp trường và chính thức tham gia vòng sơ khảo cấp thành phố (cấp Cụm) Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật dành cho học sinh Trung học.

Cụ thể, đây là đề tài nghiên cứu trong lĩnh vực hóa sinh mang tên: “Đánh giá khả năng ức chế hình thành tinh thể Calcium Oxalate của cao chiết Cam thảo đất (Scoparia dulcis L). Tiềm năng ứng dụng trong phòng ngừa sỏi thận”.

Giải quyết vấn đề y tế phổ biến

Sỏi thận là một bệnh lý rất phổ biến trên toàn cầu, với tỉ lệ mắc tại Việt Nam dao động từ 2 – 12% dân số. Khoảng 70 – 80% các trường hợp sỏi thận được hình thành từ tinh thể calcium oxalate (CaOx). Việc điều trị hiện nay thường phức tạp, tốn kém (như mổ nội soi, tán sỏi) hoặc sử dụng các loại thuốc hóa học (như muối citrate) có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như buồn nôn, đau dạ dày.

Trước thực trạng đó, nhu cầu nghiên cứu các tác nhân chống sỏi mới có nguồn gốc tự nhiên, an toàn và dễ dung nạp là vô cùng cấp thiết.

Phát huy giá trị Dược liệu Việt

Hai học sinh Bảo Chi và Bảo Châu đã tìm thấy tiềm năng lớn ở Cây Cam thảo đất (Scoparia dulcis L). Đây là một loài thảo dược mọc hoang phổ biến tại Việt Nam, dễ thu hái. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng Cam thảo đất chứa các hợp chất sinh học quan trọng như polyphenol, flavonoid và alkaloid. Các hoạt chất này nổi tiếng với khả năng chống oxy hóa, kháng viêm và hỗ trợ chức năng hệ tiết niệu.

Các em đã tiến hành chiết xuất thành công cao chiết Cam thảo đất. Quá trình định tính cho thấy mẫu chiết có chứa các nhóm hợp chất như phenol và flavonoid.

Kết quả khoa học ấn tượng

Nghiên cứu đã tập trung vào việc đánh giá khả năng của cao chiết Cam thảo đất trong việc ngăn chặn quá trình hình thành tinh thể CaOx—yếu tố chính gây sỏi thận.

Kết quả thử nghiệm cho thấy cao chiết Cam thảo đất có khả năng chống oxy hóa mạnh. Hoạt tính này được giải thích là nhờ hàm lượng polyphenol cao trong mẫu chiết (đặc biệt là mẫu chiết bằng ethanol 60% có hàm lượng polyphenol 4,23%, cao hơn mẫu chiết 40% là 3,38%). Các hợp chất polyphenol này đóng vai trò quan trọng trong việc ức chế sự khởi đầu và ngưng tụ của tinh thể CaOx.

Cụ thể, ở nồng độ 10 mg/mL:

  • Mẫu cao chiết sử dụng ethanol 60% (C60) đạt hiệu quả ức chế sự hình thành tinh thể lên đến 73,9%.

  • Cùng với đó, mẫu C60 còn cho thấy khả năng ức chế quá trình ngưng tụ (hỗ trợ hòa tan tinh thể đã hình thành) đạt 72,4%.

Đây là những con số ấn tượng, khẳng định vai trò quan trọng của polyphenol trong cao chiết Cam thảo đất đối với việc hạn chế sự phát triển của sỏi thận.

Tiềm năng ứng dụng và Hướng đi mới

Nghiên cứu của 2 học sinh có ý nghĩa khoa học và thực tiễn quan trọng, bởi đây là lần đầu tiên việc chiết xuất và đánh giá khả năng ức chế hình thành tinh thể calcium oxalate của Cam thảo đất được thực hiện một cách hệ thống tại Việt Nam.

Nghiên cứu đã mở ra hướng ứng dụng mới: phát triển các chế phẩm tự nhiên an toàn, hiệu quả từ dược liệu bản địa của Việt Nam để hỗ trợ phòng ngừa sỏi thận. Trong tương lai, nhóm nghiên cứu mong muốn đánh giá thêm về độc tính và phát triển sản phẩm thương mại (như viên nang, cốm hoặc trà) từ dịch chiết này.

Việc đề tài nghiên cứu được lọt vào vòng sơ khảo cấp thành phố (cấp Cụm) Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật dành cho học sinh Trung học đã phần nào thể hiện tài năng, và khả năng ứng dụng khoa học vào đời sống thực tiễn của học sinh Nguyễn Siêu. Đây cũng là niềm tự hào của nhà trường trong hành trình hướng tới mục tiêu giáo dục toàn diện cho các con học sinh, nuôi dưỡng tình yêu khoa học, giàu tư duy nghiên cứu và cống hiến cho cộng đồng.